Prawo Narodów

Poglądy Ehrlicha na temat znaczenia „doktryn prawa narodów” nie są in­strumentalizacją prawa, lecz wynikiem, skądinąd oczywistego, przekonania o działaniu reguł prawa w świecie polityki międzynarodowej, w ramach której ścierają się interesy jej autorów i aktorów. Prawo ma służyć ochronie legitymi­zowanych interesów, których treść należy wydobyć w procesach interpretacji reguł prawa narodów. Obecność „doktryn prawa narodów” nie relatywizu­je też samego prawa. Istnieje co prawda wielość tego rodzaju doktryn, bo, jak twierdził Ehrlich, „[…] każdy wielki naród […] wytworzył i wytwarza szereg własnych «doktryn»”, ale odnoszą się one do jednego przedmiotu – wspól­nego prawa międzynarodowego. Toteż Ehrlich ani nie instrumentalizuje, ani nie relatywizuje prawa. Twierdzi jedynie, że z reguł prawnych można wywieść lepsze lub gorsze argumenty służące ochronie interesów podmiotów, które te argumenty wysuwają. W każdym razie to w zasadzie dobrej wiary, o czym była już kilkakrotnie mowa, tkwi racja uzasadniająca obowiązywanie prawa międzynarodowego. „Doktryna prawa narodów” kwestionująca to, że pań­stwo winno w dobrej wierze przestrzegać zobowiązań prawnych, jest odrzu­ceniem prawa, czego wyrazem dzisiaj są napaść zbrojna Federacji Rosyjskiej na Ukrainę 24 lutego 2022 r. i próby jej „uzasadnień” przez władze Rosji. Ta­kie „uzasadnienia” są też „doktryną prawa narodów”, lecz tylko nominal­nie, ponieważ kwestionują to prawo. Są więc wyrazem nihilizmu prawnego.

Prof. dr hab. Roman Kwiecień

SPIS TREŚCI (skrócony)

Ludwik Ehrlich i jego Prawo narodów (15)

Skrócenia (42)

Niektóre artykuły w czasopismach powołane w książce (50)

CZĘŚĆ OGÓLNA

Dział I. O prawie narodów i nauce prawa narodów(56)

Dział II. O podmiotach prawa narodów(155)

Dział III. O organach podmiotów prawa narodów(206)

Dział IV. O stosunkach między podmiotami prawa narodów(261)

CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA

Dział I. Współdziałanie w zakresie zdobywania dóbr przyrody i pokonywania odległości(531)

Dział II. Współdziałanie w zakresie starań o rozwój dóbr duchowych(565)

Dział III. Współdziałanie w walce z chorobami oraz z klęskami, wynikającymi z namiętności i przestępstw ludzkich(590)

Dział IV. Normy umowne, dotyczące wojny(602)

Skorowidz (643)