Europa w porządku międzynarodowym

Autor książki podjął próbę odpowiedzi na wiele ważnych pytań. Jaką rolę odegrała Europa w dziejach i jak ta rola zmieniała się w ciągu burzliwego wieku dwudziestego? Czy stary kontynent powoli traci swoją zdolność (współ)kształtowania świata? Czy przestaje być jego „lepszą częścią” (jakkolwiek niepoprawnie politycznie to brzmi)? Czy po wiekach dominacji odejdzie w cień innych wschodzących potęg? Czy obecnie możemy mówić o zmierzchu Europy? W jaki sposób Europejczycy mogą ocalić swoją tożsamość kulturową? Czy Unia Europejska przetrwa? A może już jej nie ma, choć nie jesteśmy jeszcze tego świadomi – podobnie jak dzieje się w przypadku odległych gwiazd, których paliwo już się wyczerpało, ale ich światło wciąż jeszcze do nas dociera?

SPIS TREŚCI:

Wstęp (p. 7)
 

CZĘŚĆ PIERWSZA

EUROPY MARSZ PRZEZ HISTORIĘ: OD KAROLA WIELKIEGO DO ZIMNEJ WOJNY

Rozdział I. Europa staje się porządkiem międzynarodowym (p. 15)

• Starożytne korzenie europejskiego porządku międzynarodowego – Grecja (p. 15)
• Przedeuropejskie doświadczenie imperium – Rzym (p. 23)
• Powstanie Europy i europejskiego porządku międzynarodowego (p. 29)

Rozdział II. Europa podbija świat (p. 42)

• Europejskie odkrywanie świata (p. 42)
• Europa ucieka reszcie świata (p. 49)
• Europa narzuca światu swoje panowanie (p. 56)

Rozdział III. Europa tworzy normatywny wymiar porządku międzynarodowego (p. 62)

• Inspiracje (p. 63)
• Liga Narodów jako normatywny wymiar porządku międzynarodowego (p. 67)
• Upadek systemu Ligi (p. 73)

Rozdział IV. Nieobecność Europy w porządku zimnowojennym (p. 78)

• Nowe cuius regio, eius religio (400 lat później) (p. 79)
• Instytucjonalizacja i konsekwencje podziału Europy (p. 83)
• Narodziny „Małej Europy” w cieniu protektora zza Atlantyku (p. 89)
• Próby dialogu ponad żelazną kurtyną i jej nagły upadek (p. 96)

CZĘŚĆ DRUGA

PRÓBA POWROTU

Rozdział V. Europejski przełom (p. 101)

• Koniec podziału Europy – upadek bloku komunistycznego (p. 101)
• Zręby nowego porządku międzynarodowego (p. 108)
• Nowe fundamenty polityczno-instytucjonalne Europy (p. 111)
• Rozszerzenie, czyli zjednoczenie (p. 116)

Rozdział VI. UE wobec bezpośredniego otoczenia: wpływ przez osmozę (p. 121)

• UE i region Morza Śródziemnego (p. 121)
• Turcja – sprawa geopolityki, tożsamości i granic Europy (p. 128)
• Postjugosłowiańskie laboratorium: od konfliktu przez sąsiedztwo do członkostwa (p. 131)
• UE wobec Europy Wschodniej (p. 136)

Rozdział VII. Unia na scenie globalnej (p. 145)

• Unia wobec „reszty świata” (p. 145)
• UE na scenie globalnej – aspekt normatywny (p. 158)

Rozdział VIII. UE jako aktor globalny? Podejście spalone (p. 173)

• Młodszy brat nie rezygnuje z opieki nad starszą siostrą (p. 174)
• Spory o bezpieczeństwo (p. 177)
• Europejskie siły na zamiary (p. 181)
• Konstytucyjne fiasko Europy (p. 186)

CZĘŚĆ TRZECIA

ZMIERZCH MIĘDZYNARODOWEJ ROLI EUROPY

Rozdział IX. Kryzys 2008 r. i początek pozachodniego porządku międzynarodowego (p. 193)

• Kryzys Zachodu, kryzys Europy (p. 194)
• Powrót reszty świata (p. 202)
• Zapowiedzi nowego porządku (p. 206)

Rozdział X. Kryzys jako kres (p. 213)

• Walka z kryzysem finansowo-gospodarczym (czyli UE zajęta sobą) (p. 213)
• Kryzys polityczno-instytucjonalny (p. 217)

Rozdział XI. Kryzys międzynarodowej roli UE (p. 226)

• Polityka zagraniczna słabnie, bezpieczeństwa i obrony zanika (p. 226)
• Kierunek śródziemnomorski – dobre złego początki (p. 234)
• Nierozstrzygnięty pojedynek z Rosją (p. 242)

Rozdział XII. Warunki przetrwania Unii jako mocarstwa (p. 248)

• Nie ma podmiotowości bez tożsamości (p. 251)
• Atrofia unijnej woli mocy (p. 258)

Zakończenie (p. 267)