Gra o Europę. Negocjacje akcesyjne Polski z Unią Europejską MOBI

Sergiusz Trzeciak

 – prawnik, politolog i konsultant polityczny
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji UAM w Poznaniu oraz Wydziału Prawa CEU w Budapeszcie (LL.M. z prawa konstytucyjnego porównawczego). W latach 2000-2001 stypendysta programu  Chevening (British Council) w St. Antony's  College na Uniwersytecie w Oksfordzie. W 2006 roku doktoryzował się na Wydziale Stosunków Międzynarodowych London School of Economics, gdzie prowadził zajęcia dydaktyczne z przedmiotu analiza polityki zagranicznej. W latach 2006-2008 prezes ośrodka analitycznego Instytutu Sobieskiego w Warszawie. Od 2008 roku wykładowca Collegium Civitas w Warszawie. Autor trzech książek i licznych artykułów poświęconych analizie polityki krajowej i zagranicznej oraz marketingowi politycznemu. Komentator polityczny w mediach.

(...) Po książkę Sergiusza Trzeciaka warto sięgnąć także i dlatego, że oparta jest na bardzo solidnych podstawach naukowych. Zawiera niezwykle wnikliwie przeprowadzoną  analizę negocjacji. Myślę, że może pobudzić do przemyśleń nie tylko ludzi nauki czy studentów politologii i stosunków międzynarodowych. Politycy, parlamentarzyści, urzędnicy - jednym słowem wszyscy, których interesuje Europa i procesy podejmowania decyzji - mogą się z niej wiele nauczyć.

Danuta Hübner, w latach 2004-2009 komisarz ds. polityki regionalnej Unii Europejskiej, od 2009 przewodnicząca Komisji Rozwoju Regionalnego Parlamentu Europejskiego

To książka o wyjątkowej jakości, zasługująca na uznanie. Zawiera bezcenny wgląd empiryczny w skomplikowany i pełen sporów proces polskiego przystąpienia do UE. Książka odsłania wiele nieznanych faktów i zawiera szereg pogłębionych analiz, przedstawionych w przystępny dla czytelnika sposób.

Jan Zielonka, profesor polityki europejskiej na Uniwersytecie w Oksfordzie

Spis treści:

Słowo wstępne

Od autora

Rozdział 1. 

Wprowadzenie

• Omówienie podstawowych pojęć
• Literatura przedmiotu
• Uzasadnienie wyboru trzech studiów przypadku 
• Metodologia

Rozdział 2. 

Dwa poziomy analizy w negocjacjach międzynarodowych: polityka zagraniczna a polityka wewnętrzna

• Poziomy analizy
• Teorie systemowe
• Naciski wewnętrzne a system międzynarodowy
• Gra dwupoziomowa
• Koncepcja gry dwupoziomowej na tle wcześniejszych teorii
• Krytyka modelu gry dwupoziomowej i alternatywne hipotezy
• Strategia i taktyka negocjacji
• Asymetria między negocjującymi stronami
• Cel polskich negocjacji akcesyjnych
• Analiza strategii i taktyki
• Polityka zagraniczna i wewnętrzna
• Naciski wewnętrzne: opinia publiczna, elity, grupy interesu
• Opinia publiczna
• Elity i opinia publiczna
• Grupy interesu
• Alternatywna definicja nacisków krajowych
• Pytania i hipotezy
• Wstępne pytania
• Hipotezy wymagające badań

Rozdział 3. 

Relacje między Polską a UE w latach 1990–2003

• Dlaczego Polska chciała przystąpić do Unii Europejskiej?
• Wspólnota wartości
• Wspólnota interesów
• Nawiązanie stosunków ze Wspólnotami i negocjowanie układu stowarzyszeniowego (1988–1991)
• Negocjacje umowy o stowarzyszeniu
• Szczyt w Kopenhadze (1993)
• Ratyfikacja umowy stowarzyszeniowej
• Złożenie polskiego wniosku w sprawie przystąpienia do UE i strategia przedczłonkowska
• Dialog strukturalny i program PHARE
• Biała Księga
• Kwestionariusz Komisji Europejskiej
• Poparcie dla rozszerzenia w krajach UE
• Proces negocjacyjny
• Przygotowania do negocjacji
• Przegląd polskiego prawa
• Przygotowywanie stanowisk negocjacyjnych
• Rozmowy w oparciu o stanowiska negocjacyjne
• Traktat Akcesyjny i proces ratyfikacji
• Struktura negocjacji akcesyjnych
• Złożoność negocjacji
• Sposób ukształtowania struktury dla negocjacji
•  Struktura organizacyjna negocjacji w okresie 1998–2001
• Struktura organizacyjna negocjacji w okresie 2001–2002
• Kierownictwo polityczne
• Zespół Negocjacyjny
• Struktura negocjacyjna UE

Rozdział 4. 

Negocjacje dotyczące rolnictwa

• Wspólna Polityka Rolna
• Otwarcie negocjacji i przegląd prawa
• Otwarcie negocjacji
• Przegląd prawa (screening)
• Przedstawienie stanowiska negocjacyjnego w obszarze rolnictwa
• Cele Polski w negocjacjach
• Unijna odpowiedź na polskie stanowisko
• Negocjacje w sprawie porozumienia o liberalizacji
• Unijna krytyka Polski
• Podpisanie porozumienia o liberalizacji
• Zmiana rządu w Polsce
• Nowa koalicja i przyspieszenie procesu negocjacyjnego
• Elastyczniejsze podejście do negocjacji
• Propozycje Komisji Europejskiej i reakcja strony polskiej
• Nacisk opinii publicznej
• Przyspieszenie negocjacji a kryzys polityczny
• Rola związków zawodowych rolników i opinii publicznej
• Stanowisko UE przed szczytem w Sewilli
• Kryzys w koalicji rządowej
• Nacisk ze strony partii politycznych i grup interesu
• Usztywnienie stanowisk negocjacyjnych
• Usztywnienie stanowiska UE
• Usztywnienie polskiego stanowiska negocjacyjnego
• Zmiana stanowiska negocjacyjnego
• Zmiana polskiego stanowiska negocjacyjnego
• Odpowiedź UE na zmodyfikowane stanowisko polskie
• Wyjaśnienie stanowiska polskiego
• Negocjacje w Kopenhadze
• Duńska propozycja
• Polska odpowiedź na duńską propozycję i drugi kryzys w koalicji rządowej
• Porozumienie w Kopenhadze
• Od szczytu kopenhaskiego do Traktatu Akcesyjnego
• Ocena wyników negocjacji przez opinię publiczną
• Manipulowanie zbiorami win-set
• Ocena szczytu w Kopenhadze przez partie polityczne
• Wnioski

Rozdział 5. 

Nabywanie nieruchomości przez cudzoziemców

• Waga kwestii nabywania nieruchomości w wewnętrznych stosunkach Polski
• Problem nabywania nieruchomości w innych państwach przystępujących
• Przegląd prawa i ocena UE
• Przygotowanie stanowiska Polski
• Uzasadnienie stanowiska Polski
• Poparcie wewnętrzne dla stanowiska polskiego
• Analiza polskiego stanowiska przez UE
• Proces negocjacyjny
• Twarde negocjacje (1999–2001)
• Złagodzenie stanowiska negocjacyjnego
• Krajowa krytyka nowego stanowiska rządu
• Demonstracja przez rząd polski oporu wobec UE
• Zamknięcie negocjacji
• Osiągnięcie kompromisu
• Tymczasowe zamknięcie rozdziału negocjacyjnego
• Reakcje z poziomu krajowego
• Traktat Akcesyjny i proces ratyfikacji
• Wnioski

Rozdział 6. 

Swoboda przepływu pracowników

• Dlaczego sprawa swobody przepływu pracowników stała się ważną kwestią na arenie krajowej?
• Obawy na tle ekonomicznym
• Aspekty społeczne
• Czynniki polityczne
• Swoboda przepływu osób jako cel strategiczny Polski
• Proces przeglądu prawa i przygotowanie stanowiska negocjacyjnego
• Przegląd prawa (screening)
• Stanowisko Polski
• Społeczna ocena polskiego stanowiska negocjacyjnego
• Otwarcie negocjacji
• Nacisk czynników wewnętrznych
• Propozycje Unii i odpowiedź Polski
• Przyspieszenie negocjacji
• Propozycja Komisji Europejskiej
• Propozycja Hiszpanii
• Nieudana próba budowy wspólnego frontu państw przystępujących
• Presja opinii publicznej
• Zmiana rządu w Polsce i zamknięcie negocjacji
• Zmiana polskiego stanowiska
• Krajowa krytyka nowego stanowiska negocjacyjnego
• Ocena negocjacji przez opinię publiczną
• Postanowienia Traktatu Akcesyjnego
• Podsumowanie

Rozdział 7. 

Uwagi końcowe

• Dlaczego omówione w książce trzy przypadki są istotne w polityce krajowej?
• Dynamika negocjacji akcesyjnych w polskiej polityce wewnętrznej
• Rozmiar zbioru win-set i jego determinanty
• Preferencje i koalicje na krajowym poziomie II
• Krajowe instytucje i procedury ratyfikacyjne
• Teoretyczna strona polskiej strategii negocjacyjnej
• Teoretyczna strona strategii negocjacyjnej UE
• Wnioski do dalszych badań

Lista wywiadów

Bibliografia

Indeks rzeczowy

Indeks osobowy